Ο εθελοντής, μυθιστόρημα (Κίχλη, 2008). Αναφέρεται στην ιστορική περίοδο 1912-1940.

Ἡ πλοκὴ τοῦ μυθιστορήματος Ὁ ἐθελοντὴς ἐκτυλίσσεται τὴν ταραχώδη περίοδο 1912-1940. Ὁ ἥρωάς του —ἕνας 17χρονος νέος, ὁ Βασίλης Σηφάκης— φεύγει γιὰ πρώτη φορὰ ἀπὸ τὴν Κρήτη, ὅταν κατατάσσεται σ’ ἕνα ἀπὸ τὰ ἐθελοντικὰ σώματα ποὺ δροῦν στὴ δυτικὴ Μακεδονία καὶ στὴν Ἤπειρο. Στὴ συνέχεια ὁ ἥρωας συμμετέχει ἀνελλιπῶς στοὺς ἀγῶνες καὶ στὶς πολιτικὲς περιπέτειες τοῦ ἔθνους εἴτε ὡς ἐθελοντὴς εἴτε, ἀργότερα, ὡς μόνιμος ἀξιωματικός.

Παράλληλα, χάρη στὶς ἐμπειρίες ποὺ ἀποκομίζει ἀπὸ τὴ ζωή του στὰ ἀστικὰ κέντρα τοῦ ἑλληνισμοῦ (Ἀθήνα, Θεσσαλονίκη, Σμύρνη, Κωνσταντινούπολη), διαμορφώνεται σταδιακὰ ἡ ἐθνική, ἡ πολιτικὴ καὶ κοινωνική του συνείδηση. Ἀπὸ παθητικὸς δέκτης, προορισμένος νὰ ζεῖ στὸ περιθώριο τῆς Ἱστορίας, μεταβάλλεται σὲ ἐνεργὸ πολίτη, ἡ ἀπόλυτη προσήλωσή του ὅμως στὴ βενιζελικὴ παράταξη θὰ ἔχει δραματικὲς συνέπειες στὴ ζωή του. Κι ὅλα αὐτὰ μὲ φόντο μιὰ χώρα ποὺ βρίσκεται σὲ συνεχῆ ἀναταραχή, ποὺ παραπαίει ἀνάμεσα στὴν ὑλοποίηση τῶν ἐθνικῶν της ὁραμάτων, στὸ Διχασμὸ καὶ στὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή. Ὁ Βασίλης Σηφάκης ὡστόσο δὲν εἶναι μονόπλευρος χαρακτήρας. Παρασυρμένος στὴ δίνη τοῦ πολέμου, θὰ δοκιμάσει, ἐπίσης, μοναδικὲς ἐρωτικὲς ἐμπειρίες, ποὺ θὰ τὸ σφραγίσουν ἀνεξίτηλα.

«Μυθιστόρημα διαμόρφωσης», πολεμικὸ καί, πρωτίστως, ἱστορικὸ-πολιτικὸ μυθιστόρημα, Ὁ ἐθελοντὴς μᾶς μεταφέρει σ’ ἕνα παρελθὸν ποὺ προβάλλει ὁλοζώντανο μπροστά μας, ἀλλὰ ταυτόχρονα περιγράφεται μὲ ἀπολύτως κριτικὸ τρόπο. Ἀκριβῶς γι’ αὐτὸ ἀποτελεῖ ἕνα καίριο σχόλιο γιὰ τὸ δικό μας ἀντιφατικὸ παρόν. Τὸ κείμενο τοῦ Γιώργη Μανουσάκη ἀποπνέει συγχρόνως ἕνα ξεχωριστὸ ἦθος, ποὺ ὀφείλεται σὲ συνειδητὲς ἐπιλογές: στὴ λιτὴ καὶ ἄκρως δραστικὴ γλώσσα, στὴ στέρεη ἀφηγηματικὴ τεχνική, στὴν ἀπόσυρση, τέλος, τοῦ συγγραφέα καὶ στὴν ἐπακόλουθη προβολὴ στὸ προσκήνιο τῶν χαρακτήρων, ποὺ μακριὰ ἀπὸ ψυχολογικὲς ἀναλύσεις, σκιαγραφοῦνται κυρίως μέσα ἀπὸ τὰ λόγια καὶ τὰ ἔργα τους.